Grodzieński Ośrodek Dydaktyczny opuszcza ostatni rocznik studiów!

W 1994 r. dzięki staraniom Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku   zostały uruchomione  studia pedagogiczne  dla Polaków z Białorusi. Zawarto umowę pomiędzy Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” a Uniwersytetem w Białymstoku, w wyniku której  Wydział   Pedagogiki i Psychologii  zobowiązał się do  zapewnienia kadry nauczycieli  i opieki naukowej nad realizacją  niestacjonarnych, magisterskich  studiów w zakresie  pedagogiki zaś nasz Oddział podjął się opieki  wychowawczej i socjalnej nad studentami oraz  zadań logistycznych, organizacyjnych związanych z rekrutacją, organizacją zjazdów, zakwaterowaniem studentów, zwrotu kosztów podróży , zapewnieniem  sal wykładowych i sprzętu  dydaktycznego, rozkładów zajęć  na kolejne zjazdy  itp.

Założeniem organizacyjnym tej  formy studiów było to, że   studia niestacjonarne na polskim uniwersytecie nie będą  płatne, studenci nie otrzymają  stypendiów natomiast  Oddział z pozyskanych na ten cel funduszy, będzie opłacał koszty dydaktyki oraz koszty ich  podróży i zakwaterowania . Tak więc pomoc finansowa dla studentów jest celowa i zaplanowana.

Celem powstania studiów było umożliwienie Polakom mieszkającym na Białorusi, już posiadającym wykształcenie pedagogiczne (m.in. nauczycielom matematyki, rosyjskiego, biologii),lub niepedagogiczne (lekarzom, plastykom, choreografom,  inżynierom, ekonomistom) oraz szczególnie młodzieży po maturze zdobycie polskiego wyższego wykształcenia, które dawałoby im prawo nauczania języka polskiego oraz prawo pracy w przedszkolach z polskimi klasami, szkołach i placówkach kulturalnych, prowadzenia  zajęć artystycznych   w środowisku polonijnym, teatralnych, klubów seniorów, pracy w firmach polskich na  Białorusi.  Absolwenci studiów  zasilaliby i poszerzali grono polskiej inteligencji na Białorusi aktywnej i zaangażowanej w utrwalanie polskiej tożsamości mieszkańców Białorusi polskiego pochodzenia.

Prowadzone przez Podlaski Oddział studia dla Polaków z Białorusi  to duże przedsięwzięcie edukacyjne i organizacyjne, jedyna taka forma studiów  w Polsce.

Do roku 2009 zajęcia ze studentami w większości prowadzone były w Grodnie. Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku,  , we współpracy z Polską Macierzą Szkolną na Białorusi zabezpieczał stronę organizacyjną i logistyczną  zjazdów studenckich   i dojazdów nauczycieli do Grodna .Podlaski Oddział pozyskiwał fundusze na te zadania  z Kancelarii Senatu Rzeczpospolitej Polskiej    i cieszył się wsparciem i uznaniem zarówno Komisji Senackiej do Spraw Polaków za Granicami Kraju, jak i władz Stowarzyszenia  Wspólnoty Polskiej,    zwłaszcza  śp.  Prof.,  Andrzeja Stelmachowskiego.

Przy Polskiej Macierzy Szkolnej z funduszy pozyskiwanych na studia, staraniem Oddziału i nauczycieli prowadzących zajęcia  zgromadzono księgozbiór pedagogiczny, z którego na bieżąco, do dziś, mogą korzystać studenci.

W kwietniu 2009 roku w związku z sytuacją polityczną zaistniałą na Białorusi nauczycielom akademickim odmówiono wydawania wiz na wyjazdy do Grodna. Pomimo tego studia nie zostały przerwane. Całość zajęć została przeniesiona do Białegostoku.

Zjazdy były organizowane jeden raz w miesiącu – studenci najczęściej  przyjeżdżali na 4, 5 dni . Przyjazdy do Białegostoku  były dla nich dużo większym utrudnieniem  niż wcześniejsze przyjazdy na zajęcia  do Grodna, choć nie bez znaczenia był fakt położenia Białegostoku blisko granicy. Przyjazdy studentów do Polski w dużej mierze były możliwe dzięki współpracy z polskimi placówkami konsularnymi na terenie Białorusi.

Przez prawie wszystkie lata  realizowano dwie specjalności  pedagogikę kulturoznawczą i wczesnoszkolną  a liczba studiujących w niektórych latach przekraczała dużo ponad 100 osób. Rekrutowana na studia młodzież pochodziła    z różnych  rejonów  Białorusi  a także  z Litwy i Ukrainy.

Zajęcia dydaktyczne na jednym roczniku, w jednym roku akademickim  prowadziło około  20 nauczycieli  akademickich, realizując ok. 20 przedmiotów tj. ok. 400 godz.   Wszystkie zajęcia prowadzone były w języku polskim.   Studenci realizowali też  w Polsce  część praktyk zawodowych między innymi w placówkach edukacyjnych i kulturalno wychowawczych  czy instytucjach upowszechniania kultury.   Korzystali z laboratoriów komputerowych Wydziału  Pedagogiki i z Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku.    Poza obowiązkowym programem studiów, proponowano im również  formy zajęć  umożliwiających     poznanie polskiej kultury i sztuki, historii Polski, zasad funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego,  poszerzenie umiejętności językowych.( objazdy naukowe: Kraków  Warszawa , Poznań, Podlasie, teatr, kino, lokalne imprezy kulturalne, udział w konferencjach, dyskusjach).

Dyplomy ukończenia studiów magisterskich  uzyskało   327 absolwentów,  a od 2010 r. dyplom licencjata w zakresie pedagogiki uzyskało   57 Polaków z Białorusi.

Wielu z naszych absolwentów obecnie pracuje na Białorusi, ucząc języka polskiego, w szkołach  , w placówkach wychowawczych, oświatowych, kulturalnych, sportowych , w parafiach katolickich , w środowiskach polonijnych  a także w innych zawodach i firmach  gdzie niezbędna jest sprawna komunikacja w języku polskim.

Ich prace magisterskie i licencjackie są cenną dokumentacją polskiego dorobku naukowego dotyczącego Polaków  na Białorusi:   oświaty i kultury w  środowiskach polonijnych, problemów pedagogicznych i psychologicznych  młodzieży i ich środowisk wychowawczych , monografii  przedstawiających funkcjonowanie ważnych dla  tamtejszych Polaków  instytucji  .

Projekt ten wyposażał Polaków w bardzo konkretne umiejętności i narzędzia do pracy   zawodowej . Dyplomy ukończenia studiów wyższych  na Uniwersytecie w Polsce  to dla Polaków z Białorusi  nie tylko   wartość symboliczna, ale  też  realna:  podnosząca ich status ekonomiczny , społeczny i kulturalny.